ارتباط نور و معماری داخلی و چگونگی هماهنگی و پیوستگی آن (بخش اول)
نور و معماری
معماری بازی هنرمندانه ایست که مجموعه ای از اجسام و اشیا در زیر نور بازی می کنند. اختلاف نقاط روشن و تاریک است که با تاکید بر سایه ها با بازتاب نور به محیط جان می دهد.
کنتراست ها و سایه روشن ها اشکال را بر برابر دید برهنه می کنند.
اشکال هندسی مانند مکعب، کره، استوانه، مخروط و هرم اشکالی هستند که نور و رنگ آنها را به ما ارائه می دهند.
کنتراست نقش مهمی در شفاف سازی اشکال، بافت سطح، حرکت اجسام، میزان مقیاس و تعریف محیط دارد.
همینطور به ما در ایجاد مکان هایی که ویژگی های خاصی را تعیین کنیم کمک می کند. تعیین ویژگی ها می تواند مثل تغییر و معنی بخشیدن به آنها باشد.
ارتباط نور با کنتراست چگونه است؟ چگونه در محیط با کنتراست نور ایجاد کنیم؟ با کمک نور و کنتراست چه فضاهایی ایجاد می کنیم؟
هدف از این کار بوجود آوردن یک الگوی نورپردازی پویا و هیجان انگیز و همینطور فهم و درک چگونگی رسیدن به یک تعادل موفق بین اجسام روشن و تاریک است.
کنتراست
بطور کلی کنتراست یعنی جداسازی. کنتراست از مهمترین رشته های هنر است.
کنتراست تضاد بین تاریکی و نور است. پیوستگی این دو را بیان می کند.
همانگونه که حضور نور در محیط اهمیت دارد، عدم وجود آن نیز در فضا مهم است. رابطه بین بودن و نبودن نور است که به کنتراست معنا می دهد.
ترکیب معماری داخلی با محیط از طریق نور و کنتراست در فضا قابل شناسایی است. میزان نور و تاریکی در محیط حالت و چگونگی فضا را بیان می کند.
با توجه به توازن نور و تاریکی و مفهوم کنتراست در فضا دو نوع کنتراست وجود دارد.
تاریکی: در این نوع از کنتراست اثری از نور نمی بینیم.
سایه : در این نوع کنتراست با نور ترکیب شده است.
بحث در مورد تاریکی از ابتدا ذهن را به سمت یک فضای تار و دلگیر هدایت می کند. همه ی ما با شنیدن آن به جنبه ی تاریک فضا پی می بریم و این تفکر را نمی توانیم تغییر دهیم.
در موضوع معماری داخلی نور و تاریکی دو بحث جدا ناپذیر است که در تمام جهان عنوان می شود.
نور می تواند تمام محیط پیرامون ما را در بر بگیرد. تاریکی نیز همین نقش را دارد. این سایه است که به ما مشخص می کند نور وجود دارد یا نه.
اشکال سه بعدی نیز نتیجه رابطه نور و تاریکی و سایه است. در نتیجه مهم ترین جنبه کنتراست تاثیر آن بر حس و حال انسان و شرایط موجود می باشد.
هماهنگی نور و تاریکی عامل ایجاد جاذبه و ویژگی مقیاس است. بر تحرک و روند معماری داخلی برای بوجود آوردن احساسات و حالات مختلف بخصوص افزودن هیجان تاکید دارد.
اما چگونگی رخ داد آن مشخص نیست. ما با کیفیت بازتاب نور در صبح بعد از طلوع آفتاب می فهمیم که چگونه از کنتراست استفاده کنیم و محیط را طراحی کنیم.
طلوع آفتاب و پرتوهای پرنور و بلند آن و همینطور سایه ها و قرینه هایی که بوجود می آورند و نور تیره و ملایم یک روز ابری و سایه های موجود به ما می آموزد چگونه از نور استفاده کنیم.
سایه
ترکیبی هماهنگ از نور و تاریکی سایه است. سایه از نور تشکیل می شود و نور است که به سایه معنا می دهد. سایه در اصل مکمل نور می باشد.
در طراحی ساختمان و معماری داخلی تغییر تدریجی میان سطوح روشن و سطوح موجود را سایه می گویند که اطلاعات مرتبط با شکل سه وجهی فضا را ارائه می دهد.
وقتی کنتراست زیاد است، نور تنها از یک سمت به چشم ما برخورد می کند. پس در اینجا سایه کم می شود.
اما اگر نور کم باشد، یا از منابع مختلف تعادل پیدا کند، سه وجهی بودن فضا کم رنگ تر می شود.
و اگر نور بطور هماهنگ از همه جهات تابش داشته باشد، سطح فضا یا جسم مسطح به نظر می رسد. موقعیت و اهداف به این روش درخشان تر می شوند.
سطح سه بعدی فضا در تابش نور هماهنگ افزایش می یابد. در این حالت بین کنتراست و تجانس تعادل ایجاد می شود.
همینطور برای مشخص نمودن حدود و تاکید بر شکل و لبه های اجسام از سایه استفاده می شود.
وقتی یک سطح عملی داریم، سایه و نور بیشتر بر این تاکید دارند که از فضا استفاده بیشتری داشته باشیم. این تاکید بیشتر از شکل و اندازه جسم است.
بودن یا نبودن کنتراست و همینطور تعیین محیط با استفاده از کیفیت و کیمیت نور آنجا بر رفاه و پتانسیل فضا تاثیر بسزایی دارد.
با وجود سایه در فضای داخلی از شدت و جابجایی نور آگاه می شویم. اطلاعات بصری را با نور شناسایی می کنیم.
ما با سایه در فضای داخلی به تغییر و اصلاحات می رسیم. بعنوان مثال زمانی که کودکان چراغ یا شمعی در دست می گیرند و با استفاده از نور آن حرکاتی بر روی دیوار یا سطح صاف ایجاد می کنند.
در تاریکی می توانند با دست خود پرنده ایجاد کنند یا چهره ی خود را گاه شاد و گاه غمگین کنند.
حال با استفاده از این تکنیک می توان قابلیت های خوبی در معماری داخلی بدست آورد.
با نور به محیط بهتر و درخشان تری می رسیم. در اصل نور دستاورد طراحی ما را نمایان می کند. اما در صورت تاریکی در فضا شاهد کدری، گم نامی، حس خطر و جنایت خواهیم داشت.
سایه در معماری داخلی حس معتدل و خنک به فضا می دهد و باعث کاهش درخشندگی می شود. برای ایجاد نور در معماری داخلی می توان از نور مصنوعی، انعکاس نور (آینه) و چیزهایی دیگری استفاده کرد.
اما بهتر است که کانون نور در محیط باشد. با توجه به تعاریف م مفاهیمی که از نور و کنتراست و سایه عنوان شد، هرچه منبع نور تمرکز بیشتری داشته باشد، سایه آن نمایان تر است.
همه ی موارد گفته شده بحث هایی از استفاده نور در فضای معماری داخلی بود. رعایت دقیق و علمی این مباحث باعث ایجاد فضای درخشان و دلپذیری خواهد شد.
در بخش دوم شما را با مفهوم هایی همچون فرم های سه بعدی، الگو سازی، افزودن هیجان در معماری داخلی آشنا خواهیم کرد.
برای آشنایی بیشتر و بهتر با مفاهیم عنوان شده با گروه هنر و معماری پرگار همراه باشید.
تهیه و تنظیم آتلیه هنری و معماری پرگار